Η αρχή της διαβούλευσης αποτελεί την αφετηρία της νέας σχέσης που θέλουμε να οικοδομήσουμε με τη νέα γενιά. Γνωρίζουμε, όμως, πως πρέπει να πράξουμε πολύ περισσότερα για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους.
Γι’ αυτό και έχω θέσει ως προμετωπίδα του κυβερνητικού μου προγράμματος μια σειρά θεσμικών αλλαγών που θα εκσυγχρονίζουν το πολιτικό σύστημα και θα εμβαθύνουν την δημοκρατία μας. Και είναι σ’ αυτά ακριβώς τα μέτρα που προτείνουμε, που θα ήθελα πρώτα να κάνω αναφορά.
Ο πρώτος πυλώνας αυτών των θεσμικών αλλαγών στηρίζεται στην έννοια της πολιτικής ευθύνης και της πολιτικής λογοδοσίας. Για να μας εμπιστευτούν οι πολίτες, θα πρέπει εμείς οι πολιτικοί να καταστούμε περισσότερο υπόλογοι, γι’ αυτά που κάνουμε αλλά και γι’ αυτά που δεν κάνουμε.
Γι’ αυτό και δεσμεύομαι για την άμεση θεσμοθέτηση των ευθυνών του Προέδρου, των Υπουργών και πολιτειακών αξιωματούχων για αστικές και ποινικές ευθύνες που τυχόν φέρουν.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την πάταξη της διαπλοκής, της διαφθοράς και των κατεστημένων. Είναι γι’ αυτό που καθοριστικός όρος επιτυχίας μιας ανάλογης πολιτικής στόχευσης είναι η ανανέωση. Και πάλι δεν αναφέρομαι σε λεκτικές διακηρύξεις. Αναφέρομαι σε συγκεκριμένες θεσμικές αλλαγές, όπως o περιορισμός των θητειών εκλεγμένων πολιτειακών αξιωματούχων. Για τον πρόεδρο θα τεθεί ανώτατο όριο οι δύο συνεχείς θητείες, όπως το ίδιο επίσης και για τους δημάρχους. Για τους βουλευτές και τους δημοτικούς συμβούλους ανώτατο όριο θα αποτελούν οι τρεις συνεχείς θητείες. Ανάλογες ρυθμίσεις θα ισχύσουν και για τους κοινοτάρχες και κοινοτικούς συμβούλους.
Παράλληλα, για την πάταξη της διαφθοράς και την καθιέρωση κανόνων διαφάνειας στο δημόσιο βίο θεωρώ εξαιρετικά σημαντική την ουσιαστική εφαρμογή του Πόθεν Έσχες. Γι’ αυτό και δεσμεύομαι για:
- τη θεσμοθέτηση της υποχρέωσης των πολιτειακών αξιωματούχων και ανώτατων διοικητικών στελεχών του ευρύτερου δημόσιου τομέα να δημοσιοποιούν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα, καθώς και τη σύσταση ειδικού σώματος εγκεκριμένων λογιστών – ελεγκτών, ως ανεξάρτητης αρχής ελέγχου.
Ο τρίτος πυλώνας των προτάσεων μας για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς, αφορά την ενίσχυση ανεξάρτητων θεσμών και διαδικασιών, κατά τρόπο που να ενισχύουν και να διασφαλίζουν την ισοπολιτεία και την αξιοκρατία.
Προς αποφασιστική αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού αλλά και για κατάργηση ενός συστήματος που στηριζόταν στην ημετεροκρατία για το διαμοιρασμό θέσεων, δεσμεύομαι συγκεκριμένα ότι:
- οι διορισμοί μελών σε νευραλγικές Επιτροπές του δημόσιου ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως των μελών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, θα γίνονται με βάση κριτήρια (που αφορούν τα σχετικά με τη θέση προσόντα) και κατόπιν διαβούλευσης με τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
- θα θεσμοθετηθούν Επιτροπές Προσλήψεων και Προαγωγών σε όλους τους ημικρατικούς οργανισμούς, με βάση τα όσα θα ισχύουν από τούδε και στο εξής, για τις Επιτροπές Δημόσιας ή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας.
- θα τροποποιηθεί η υφιστάμενη διαδικασίας προσλήψεων στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα έτσι που η βαρύτητα της προσωπικής συνέντευξης να επικεντρωθεί στο να εγκρίνει ή να απορρίψει ένα διορισμό με βάση απόλυτα αντικειμενικά δεδομένα (π.χ. γραπτή εξέταση, πτυχία). Εξαίρεση σ’ αυτό τον κανόνα μπορούν να υπάρξουν σε συγκεκριμένους κλάδους όπου αυτό απαιτείται με βάση τα καθήκοντα της θέσης. Σε μια περίοδο όπου η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το σύστημα έχει δεχθεί τεράστιο πλήγμα, είναι αναγκαίο να δημιουργήσουμε εκείνες τις προϋποθέσεις που θα αποκαθιστούν ένα αίσθημα εμπιστοσύνης, αξιοκρατίας και ισοπολιτείας.
Την ίδια ώρα προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια η κυβέρνηση μας θα καθιερώσει
- την υποχρέωση γνωστοποίησης από τις ανεξάρτητες επιτροπές διορισμού, προαγωγής και μεταθέσεων (όπως η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας και η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας) πλήρους αιτιολογημένης απόφασης σε κάθε ενδιαφερόμενο.
- την άμεση δημοσιοποίηση μέσω διαδικτύου οποιοδήποτε διορισμών από καταλόγους διοριστέων για πλήρωση έκτακτων αναγκών (συμβασιούχοι, έκτακτοι, αντικαταστάτες).
Όλα όσα έχω πει μέχρι τώρα αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να εξοπλίσουμε το κράτος μας με νέες δομές και εργαλεία που θα το καταστήσουν πιο φιλικό και περισσότερο εξυπηρετικό για τον πολίτη. Αλλά και που θα δημιουργούν το απαραίτητο κοινωνικό κεφάλαιο εμπιστοσύνης πάνω στο οποίο θα οικοδομήσουμε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης για την Κύπρο του 2020.
Γι’ αυτό το νέο μοντέλο ανάπτυξης έχουμε εργαστεί συστηματικά, μαζί με ένα ισχυρό επιτελείο ειδικών, για να επεξεργαστούμε και να διαμορφώσουμε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό, από το Α μέχρι το Ω. Με κοστολογημένες προτάσεις, με τεκμηριωμένα στοιχεία και συγκεκριμένο πρόγραμμα υλοποίησης βάσει χρονοδιαγραμμάτων.
Είναι μέσα από την συνολική και πιστή εφαρμογή αυτού του προγράμματος που θα πετύχουμε την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη δημιουργία των προϋποθέσεων για ανάπτυξη και για νέες θέσεις εργασίας.
Έχουμε, όμως, επεξεργαστεί και συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν ειδικά τη νέα γενιά. Θα ήθελα εδώ να αναφερθώ μόνο σε μερικές απ’ αυτές.